Diyarbakır’ın Hani ilçesindeki tarihi Medrese Evi bakımsızlıktan çürüyüp, yok oluyor. Tarihi ve kültürel yapısı ile UNESCO’nun ‘Dünya Mirası Listesine’ girmeye aday olan medrese evi turizme kazandırılmayı bekliyor.
Tarihi ve mimari dokusuyla açık hava müzesi görünümünde olan Hani’deki Tarihi Medrese evi bakımsızlıktan ve ilgisizlikten dolayı can çekişiyor. UNESCO’nun ‘Dünya Mirası Listesine’ girmeye aday olan Hani’deki tarihi eserler ve medrese evleri kaderine terk edilmesi nedeniyle çürüyüp yok oluyor. 5 Bin yıllık tarihe sahip olan Hani ilçesi tarihi boyunca bir çok medeniyetlere beşiklik etmiş ancak ilçedeki tarihi eserler maalesef turizme kazandırılamıyor.
Selçuklular döneminde yapıldığı bilinen Tarihi Ulu camii ve hemen altında akan kâynak suyu 9 Bend’ten oluşuyor. İlçenin tarihi kaynak suyu olarak ta biliniyor. Tarihi Ayn-Kebir havuzunun hemen alt kısmında bulunan Hatuniyye Medresesi ise M.Ö.1200 yılları arasında Zeynep Hatun tarafından yapıldığı biliniyor. Hani ilçesi Medreseler ve daha bir çok tarihi eserleri de bünyesinde barındırıyor.
1940 yılında inşa edilen Medrese geniş avlusuyla 2 katlı ve bir çok odaya sahip. Tarihi medrese zaman içerisinde ev sahipleri tarafından çocukların medrese eğitimi alabilmeleri için Medreseye dönüştürülmüştü.
1960’lı yıllarında ilçenin ileri gelen ailelerinden ve Cumhuriyetin ilk öğretmenlerinden olan Ali Fehmi Ünal, Ali Ulvi Avcı, tarafından uzun yıllar Türkçe ve Arapça dersler bu Medrese evde verildiği gelen bilgiler arasında.
Medrese ev, uzun yıllar ilçede bir çok alim ve öğrencilere hizmet vermeye devam etti.
Bakımsızlıktan dolayı Medrese’nin büyük bir bölümü çökmüş ve yıkılmış durumda. Çöplerle dolan Medrese evinin son hali, görenlerin içini burkuyor.
“Tarihe sahip çıkılması lazım”
Medresenin harabeye döndüğünü ifade eden vatandaşlar Tarihi Medrese evin onarılıp, tadilattan geçirildikten sonra restorasyonunun yapılarak hizmete açılıp, turizme kazandırılması gerektiğini, ancak kimsenin buna yanaşmadığını dile getirdiler.
Tarihe sahip çıkılması gerektiğini anlatan vatandaşlar, şunları söylediler: “Çarşı Mahallesi mevkiinde bulunan Medrese ev, aynı zamanda Ayn-Kebir Havuzuyla kesişiyor. O tarihlerde bu alanlar çok işlek durumdaydı burada terziler vardı, bakırcılar vardı,kalaycılar vardı, sobacı ve demirciler vardı. Şimdi kimse sahip çıkmıyor. Eski Hani diye bir şey kalmadı. Eskiden buralar esnaf doluydu, hayat vardı, çok güzeldi. Şu an kalan esnaf da perişan durumdadır.Esnaf tamamen bitmiş durumda. Büyüklerimiz ve belediye başkanlarımızdan destek bekliyoruz. Halk da sağa sola gidince olan esnafa oldu. Esnafın şuan durumu çok kötüdür. Çoğu bankalardan ve esnaf odalarından kredi almışlar. Şimdi ödemelerin derdine düşmüşler. Esnaf, sabahtan işyerini açıyor ve akşama kadar siftah yapmıyor. Tarihi eserlerimiz bu halde olmaması gerekir. Tarihe sahip çıkılması lazımdır.”
Tarihi Medrese evin büyük bölümü yıkılmış
Medresenin onarılması gerektiğine değinen vatandaşlar “Mahallemizde bulunan tarihi medrese için Kültür Bakanlığı’na gereken başvuruların bir an önce yapılması lazım. Buranın restore edilmesini istiyoruz. Buranın her bir köşesi ayrı bir tarihtir. Buradan bir tarih yok olmasın. Bu yüzden bu tarihe ve tüm tarihi eserlerimize bir el atmaları lazım” diye konuştular.
(RAMAZAN ÖZDEN)